SPOTKANIE POŚWIĘCONE 80. ROCZNICY BITWY NAD BZURĄ w dniu 2. 09. 2019 r.
Na początku Ula Kuczek i Marysia Haczykowska zapoznały z programem spotkania, poinformowały o uroczystościach i imprezach artystycznych jakie będą w ciągu najbliższego miesiąca na terenie Sochaczewa. Poinformowały, że głównym tematem dzisiejszego spotkania będzie 80. rocznica bitwy nad Bzurą na terenie naszej gminy.
Alfred Nowiński w skrócie przedstawił przebieg bitwy jaką stoczyła 26 Dywizja Piechoty
z Armii Poznań w dniach 14 i 16 września 1939 r. na naszym terenie.
Bitwa niestety została przegrana, mieszkańcy Nowego Kozłowa A (obecnie Pierwszego)
i Nowego Dębska (wtedy Dębska Kasy) urządzili humanitarny pochówek dla 119 poległych żołnierzy. W poźniejszym czasie pochowano 15 żołnierzy w tej samej mogile, na 134 poległych żołnierzy zidentyfikowano ciała 128 żołnierzy!!!, rzadko spotykany przypadek identyfikacji tylu poległych.
Tuż po bitwie mieszkańcy wspomnianych miejscowości podejmowali ciała poległych żołnierzy z pola bitwy i furmankami zwozili do wykopanej uprzednio mogiły.
Panowie Kazimierz Kapusta i Jan Wojna nadzorowali pochówek i prowadzili spis poległych
na podstawie nieśmiertelników i dokumentów znalezionych przy polgłych żołnierzach, dzięki temu rodziny 37 poległych żołnierzy mogły ekshumowąć ciała swoich bliskich i pochować
w swoich miejscowościach.
W roku 1940 panowie: Skomiał Franciszek i Kosmala Jan przy mogile postawili monument
z kamieniab łupanego. Mieszkańcy okolicznych miejscowości, otoczyli czcią mogiłę poległych żołnierzy, przy różnych okazjach palili świeczki, śpiewali piosenki wojskowe.
Nakazem władz administracyjnych w 1952 r. przeprowadzono prowizoryczną i szczątkową ekshumację poległych żołnierzy i przeniesiono ich na cmentarz wojskowy na Powązkach
w Warszawie.
Szkoła Podstawowa w Kozłowie Szlacheckim w 2008 R. obrała za patronów poległych żołnierzy nad Bzurą. Nosi imię BOHATERÓW BITWY NAD BZURĄ.
W 70. rocznicę bitwy nad Bzurą, powstał SPOŁECZNY KOMITET DLA UPAMIĘTNIENIA BITWY 26 DYWIZJI PIECHOTY W 1939 R., który był inicjatorem polowej Mszy św. w Nowym Dębsku przy pomniku, którą odprawił ks. biskup Józef Zawitkowski.
W czasie spotkania była prezentowana foto-wystawa p.t. 80. RICZNICA BITWY NAD BZURĄ 26 DYWIZI PIECHOTY i podtytuł JUŻ 10 LAT CZCIMY PAMIĘĆ POLEGŁYCH ŻOŁNIERZY Z 26 D.P.
Opisał: Alfred Nowiński